Profesor Ida Kurcz (1930-2024)
Psycholog poznawcza i psycholingwistka, związana z Wydziałem Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Instytutem Psychologii PAN, członek Komitetu Nauk Psychologicznych PAN.
Prof. Ida Kurcz współtworzyła Instytut Psychologii, a następnie Wydział Psychologii na Uniwersytecie Warszawskim. Pod jej kierunkiem powstał pierwszy w Polsce Zespół Psycholingwistyki, przemianowany później na Zakład Psycholingwistyki. Kierowała nim przez ponad 20 lat. Sprawowała również funkcję kierownika Katedry Psychologii Poznawczej.
Była prekursorką psycholingwistyki w Polsce. W roku akademickim 1962/63 przebywała w USA, gdzie na Uniwersytecie Stanu Minnesota zgłębiała związki języka z procesami i zjawiskami psychicznymi. W latach następnych podejmowała prace eksperymentalne z psychologii gramatyki i pamięci semantycznej. Prace te wyznaczyły na długie lata kierunki rozwoju badań psycholingwistycznych w naszym kraju. Publikacje prof. Idy Kurcz – autorskie, współautorskie i te pod redakcją – stanowią do dzisiaj nieocenione źródło wiedzy psycholingwistycznej i logopedycznej. Najważniejsze z nich to: monografia habilitacyjna Psycholingwistyka. Przegląd problemów badawczych (1976), monografia profesorska Język a reprezentacja świata w umyśle (1987), autorski podręcznik Psychologia języka i komunikacji (2000, 2005) oraz podręcznik Język jako przedmiot badań psychologicznych. Psycholingwistyka ogólna i neurolingwistyka (red. I. Kurcz i H. Okuniewska, 2011). Na przełomie lat 80. i 90. XX w. prof. Ida Kurcz wzięła również udział w rozległych leksykograficznych badaniach korpusowych, których owocem był współautorski Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (I. Kurcz, A. Lewicki, J. Sambor, K. Szafran i J. Woronczak, 1990).
Prof. Ida Kurcz była członkinią licznych towarzystw naukowych krajowych i zagranicznych, w tym: Polskiego Towarzystwa Psychologicznego (przewodnicząca w latach 1978–1979), Polskiego Towarzystwa Semiotycznego, European Society for Cognitive Psychology, International Association for Applied Psycholinguistics (w latach 80. członkini zarządu), International Association for the Study of Attention and Performance (członkini rady doradczej w latach 1978–1986). Była też wiceprzewodniczącą Europejskiej Federacji Towarzystw Psychologicznych (1982–1984).
Została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi w 1973 r., Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski „Polonia Restituta” w 2011 r. oraz Medalem „Zasłużonej dla polskiej psychologii” w 2019 r.
Prof. Ida Kurcz zmarła 25 stycznia 2024 r. w Warszawie. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 27 maja w Domu Pogrzebowym na Powązkach Wojskowych w Warszawie. Urna z prochami została złożona w grobie rodzinnym na Cmentarzu „Stare Powązki”.